Waar nu Huis en Haard gelegen is, zouden wij voor 1944 Huize Hoogstede zijn tegengekomen.
Omstreeks 1832 had de eigenaar van den Brink uitzicht op twee boerderijen: Stamme Kamp en Rynzigt, tuinen, moesgronden en boomgaarden. Vlak aan de Utrechtseweg was in die tijd een flinke lap tuin (ruim 3 ha), die in het bezit van Mr. Frederik Gerard Meijbaum (vice-president van de rechtbank) was. De erven Meijbaum verkochten die tuingronden in 1852 aan de Amerongse predikant Petrus Abraham Borger, die er het huis Hoogstede op bouwde.
Dominee Borger verkocht op een publieke verkoping in 1864 een oostelijk stuk van zijn landgoed aan drie Arnhemse kooplieden. Tussen de eigenaren van Den Brink en Hoogstede was in 1854 overeengekomen dat zij elkaar vrij uitzicht zouden gunnen. De Den Brink bewoners kregen uitzicht op de Rijn en de toren van Elst. De familie Borger van Hoogstede keek onbelemmerd uit op het landgoed aan de overkant, waar op een lengte van 65 ellen geen bomen groter dan 5 ellen aangeplant mochten worden.
Huize Hoogstede (sind 1932 in bezit van N.V. Draaisma-Woudstra) werd in de slag om Arnhem beschadigd en daarna niet meer opgebouwd. Op de gronden verrees in 1952 het bejaardencentrum, in beheer bij de Algemene Hestia Stichting, 'Huis en Haard', dat op 28 januari 1953 door koningin Juliana werd geopend in aanwezigheid van vele autoriteiten. De koningin verrichte de symbolische opening door de eerste kop soep uit een terrine op te scheppen.
Bron: Rondom Den Brink, door Hans Kooger. Een uitgave van N.V. KEMA, Arnhem
VAN SOCIAAL PENSION NAAR VERZORGINGSTEHUIS
Door KARIN MULDER • ARNHEM
"Een tikje asociaal en onaangepast." Zo typeert Emmie Hulsing, locatiemanager van verzorgingshuis Huis en Haard, de allereerste bewoners van het toenmalige sociaal pension aan de Utrechtseweg.
Het waren niet zozeer ouderen die hier destijds kwamen wonen." Volgens de locatiemanager waren het mensen die geen dak meer boven hun hoofd hadden en nergens anders terecht konden. In de Tweede Wereldoorlog waren veel woningen in Arnhem door bombardementen verwoest. In de Weverstraat was kort na de oorlog tijdelijk een huis ingericht voor mensen, die dakloos waren geworden. Aan de Utrechtseweg, op de plek waar Villa Hoogstede had gestaan, werd voor deze doelgroep Huis en Haard gebouwd. Want ook Villa Hoogstede was plat gebombardeerd. Het sociaal pension werd in 1953 geopend door de toenmalige koningin Juliana.
Huis en Haard had aanvankelijk 120 bewoners. Ze sliepen met zijn zessen op een zaal. Mannen en vrouwen gescheiden, uiteraard." Dat bleef zo tot 1978. Toen werd Huis en Haard grondig gerenoveerd en kregen de bewoners een eigen kamer. Het sociaal pension veranderde in een bejaardenoord. Degenen die er vanaf het begin woonden, konden er blijven wonen", zegt Hulsing.
De locatiemanager begon in 1983 als hoofd Huishouding bij Huis en Haard: Toen woonde hier een man die er in 1953, op zijn 49e, was komen wonen. Een aantal bewoners van het eerste uur bleef jarenlang in Huis en Haard." Nu, bij het vijftigjarig jubileum, is Huis en Haard een verzorgingshuis waar mensen gemiddeld drie jaar wonen. Hun leeftijd is gemiddeld 86 jaar. ,Je moet echt iets mankeren wil je nu en in de toekomst in aanmerking komen voor het verzorgingshuis", zegt Hulsing.
Dat het beleid er tegenwoordig op is gericht ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen, vindt Hulsing enerzijds een goede zaak. Maar zorg dan wel voor voorzieningen waar mensen op terug kunnen vallen: een soos of een bingo. We moeten hoe dan ook voorkomen dat mensen in hun eentje thuis zitten te kniezen. Daarom is de dagopvang ook zo'n goede zaak: dat biedt ouderen, die nog thuis wonen, toch gelegenheid anderen te ontmoeten."
De huidige 81 bewoners van Huis en Haard hebben veel behoefte aan contact, zegt Hulsing. Naast de knutselclub, de hersengymnastiek, het sjoelen en de wekelijkse ochtend klassieke muziek beschikt het verzorgingshuis over een geestelijk verzorger die met bewoners praat over zingeving. Er is steeds meer aandacht gekomen voor de vraag hoe mensen het leven in deze fase ervaren", zegt Hulsing. Het is belangrijk daarover te praten."
Praten met elkaar doen ook de mannelijke bewoners van Huis en Haard, tijdens de wekelijkse mannenmiddag. Slechts pakweg éénvijfde van onze bewoners is man", zegt Hulsing. Zij voelen zich best geïsoleerd, tussen al die vrouwen, dus drinken ze eenmaal per week samen een borrel of draaien ze een film. Ze hebben eens een ander gesprek."
De toekomst van Huis en Haard zal volgens Hulsing drastisch veranderen. Het huis voldoet niet meer aan de eisen. De kamers zijn te klein volgens de huidige normen. "Wat er gaat gebeuren, kan Hulsing nog niet zeggen. Nieuwbouw is een optie, inkrimping en spreiding van het aantal verzorgingsplaatsen over de wijk ook: Maar voor 2006 gebeurt er niks."
Het imago van Huis en Haard is anno 2003 allang niet meer het imago van weleer. Onze bevolking is gemêleerd", zegt Hulsing. Het is hier gezellig en sfeervol."
Huis en Haard huisvest 81 ouderen. Het belangrijkste vinden we dat mensen zich er thuis voelen in een fijne woonomgeving. Natuurlijk is welzijn ook belangrijk. We bieden een uitgebreid activiteitenprogramma. En last but not least geven we natuurlijk zorg aan in de vorm die nodig is voor de bewoner.
- Groepsverzorging
Voor de mensen, die problemen hebben met de invulling van hun dag en die structuur nodig hebben, bieden we dagelijks de P.G.groepsverzorging aan. - Tijdelijke opvang
We zijn ook een logeeradres voor ouderen, waarvan de familie op vakantie is of voor mensen, die even op gang moeten komen na een ziekenhuisopname. - Dagopvang
Vanaf oktober hebben we dagopvang in Huis en Haard. Op de dagopvang komen ouderen, die nog thuis wonen. De dagopvang is een huiskamergebeuren. Mensen komen 's ochtends met taxivervoer(door ons geregeld). Onder het genot van een kopje koffie wordt er bijgepraat. Er worden allerlei activiteiten gedaan en als iemand alleen maar wil lezen of niksen, dan is dat ook goed. Af en toe is er een uitstapje. Samen eten is natuurlijk heel gezellig.
Voor ouderen, die graag thuis willen blijven, maar ook af en toe onder de mensen willen zijn is de dagopvang een uitstekende mogelijkheid. Het kan ook een permanent verhuizen naar een verzorgingshuis uitstellen. - Toekomst
Een aantal jaren, zag het er naar uit dat het gebouw zou worden afgebroken om plaats te maken voor een groter en eigentijdser gebouw. Voorlopig is daar echter geen sprake meer van. De tijd doet zijn werk. Er is hoe langer hoe meer een beweging om mensen zolang mogelijk thuis te laten wonen. In die zin kan er heel veel. Er kan zelfs verpleeghuiszorg thuis worden gegeven. Natuurlijk zullen er altijd mensen zijn, die het best verzorgd kunnen worden in een instelling, maar dat kan ook in kleinschaliger voorzieningen.
Huis en Haard is als Stichting Huis en Haard vanaf 12 mei onderdeel van de Drie Gasthuizen Groep, die de Paasberg, de drie Gasthuizen, de Braamberg en woningstichting Openbaar Belang bevat.
Met elkaar zijn we bezig om plannen te maken over de toekomst van de ouderenzorg. Meer verspreid over de wijken. Zoveel mogelijk bij de mensen thuis. Eind dit jaar hopen we de plannen rond te hebben.
Als u vragen heeft naar aanleiding van bovenstaand stukje, dan kunt u contact opnemen met ondergetekende.
Mw. E. Hulsing, locatiemangager Huis en Haard, Utrechtseweg 265, 6812 AG Arnhem tel. 026 4453043